Boże Narodzenie w różnych częściach świata

Boże Narodzenie – to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Syna Bożego, Jezusa Chrystusa. Co roku miliony chrześcijan na całym świecie przeżywają na nowo przyjście na świat od pokoleń oczekiwanego Mesjasza, Odkupiciela i Zbawiciela ludzkości. Jest to jedno z najważniejszych świąt w roku liturgicznym, zatem poza oczywistym duchowym wymiarem, zawiera szereg tradycji i obyczajów, które podkreślają bezsprzeczną wartość tego niezwykłego czasu dla wszystkich wierzących. Zapraszam w podróż po kilku kontynentach, podczas której będziemy mogli choć odrobinę poznać zwyczaje świąteczne w różnych zakątkach naszej planety.


Zacznijmy od najbliższej nam kultury europejskiej. Mimo kilku wspólnych cech, takich jak choinka, szopka bożonarodzeniowa czy śpiewanie kolęd, niemożliwym jest wrzucenie wszystkich krajów Europy do jednego worka. Tak na przykład dla Czechów Wigilia Bożego Narodzenia jest dniem odwiedzania cmentarzy i dekorowania grobów najbliższych wieńcami, kwiatami, gwiazdami betlejemskimi oraz koszyczkami ze specjalnymi bożonarodzeniowymi ciasteczkami. Bardzo ciekawie wyglądają też święta w Estonii. W Wigilię Estończycy udają się na mszę, ale zanim to uczynią, biorą kąpiel w saunie. W Finlandii 24 grudnia wierni uczestniczą w porannej mszy świętej ku czci narodzin Chrystusa, a przy każdej ławce płoną świeczki. We Francji tradycją jest pieczenie trzynastu chlebów symbolizujących dwunastu apostołów i Jezusa. W Grecji zamiast choinki stawia się przystrojony świątecznie model żaglowca. Jest on najważniejszym symbolem bożonarodzeniowym w tym kraju. W hiszpańskiej Galicji regionalnym zwyczajem jest rozpalanie ognisk w noc Bożego Narodzenia, by błąkające się dusze nie marzły, a w innym regionie Hiszpanii, w Andaluzji, Boże Narodzenie ma charakter ulicznych zabaw. W Holandii szczególnie pielęgnuje się tradycję uroczystej mszy wigilijnej, czyli Pasterki. Zwyczajem charakterystycznym dla Holendrów jest wysyłanie kartek świątecznych. 25 i 26 grudnia każda rodzina wysyła około 30-50 kartek, a te, które otrzyma, wywiesza w oknach. Wymienione wyżej tradycje i zwyczaje, które spotkać można w krajach europejskich, to tak naprawdę mały zalążek tego, jak Europejczycy świętują ten niezwykły czas w roku.

Z Europy przenosimy się na południe, a więc do Afryki. Mieszkańcom tego kontynentu Boże Narodzenie nie kojarzy się z zapachem choinki z czysto geograficznych przyczyn. Jeśli już przyozdabia się drzewka, to są nimi palmy. Charakterystyczne dla obchodów świąt Narodzenia Pańskiego przez mieszkańców Afryki są tańce, śpiewy, maskarady i ogólnie bardzo radosne przeżywanie tego czasu. W Demokratycznej Republice Konga, kolebce rumby, w czasie Bożego Narodzenia kościoły wypełnione są tłumem śpiewających wiernych, tańce i śpiewy trwają przez dobrych kilka godzin, przez co kolejny dzień świąt jest czasem spokojnym i leniwym. W Republice Południowej Afryki na czas świąt przypada szczyt okresu wakacyjnego, dzięki czemu świąteczny obiad można zjeść poza domem, na świeżym powietrzu. W Ghanie grudzień jest miesiącem zbioru kakaowca, co sprawia, że obchodom świąt towarzyszy podwójna radość. W wigilijny wieczór wierni spotykają sie w kościołach, udekorowanych palmami i ogromem zapalonych świec.

Swoje świąteczne zwyczaje pielęgnują również mieszkańcy Ameryki Południowej. W Boliwii święci się wykonane własnoręcznie figurki Jezusa, następnie trwa nocna zabawa. Ulice są pełne tańczących i rozbawionych tłumów. A w roli choinki występują ozdobione lampkami palmy. W wigilijną noc o północy otwiera się szampana, wznosi toast i zasiada do kolacji. Zwyczaj ten panuje w większości krajów tego kontynentu.

Na koniec krótka wzmianka o obchodzeniu świąt przez Australijczyków. Na tym kontynencie w grudniu panuje lato, dzieci rozpoczynają wakacje. W związku z tym Boże Narodzenie obchodzone jest na plaży, przy rodzinnym grillu. W przedświąteczny wieczór, tysiące ludzi wychodzi z domów, by wspólnie śpiewać kolędy.

Jak widać, święta Bożego Narodzenia niemal w każdym zakątku świata mają swój własny i niepowtarzalny charakter. Mimo tysiąca tradycji i zwyczajów, wszystkie chrześcijańskie kultury i społeczeństwa łączy w ten niezwykły czas postać Dzieciątka Jezus, które przyszło na świat w ubogiej szopce, aby dać ludziom zbawienie i życie wieczne. Dlatego też nie zapominajmy, że centralnym punktem tego czasu jest radowanie się z narodzin Zbawiciela, bez względu na miejsce i sposób obchodzenia świąt Narodzenia Pańskiego.

Bartłomiej Wróblewski